Ísland vs. Danmörk hvað snertir geðheilsu unglinga.

Jæja, þá er ég dottin í bloggið eins og svo margir.  Ætli þetta sé ekki vanabindandi ?  Eftir 4 ára dvöl i dejlige Danmark, er ég loksins fær um að geta metið kosti og galla þess að búa hérna.  Það tekur dálítinn tíma að setja sig inn í allar reglur og læra af mistökum sínum.  Í gær var mér til dæmis mikið hugsað til Íslands og hvað það væri aftarlega á merinni með aðstöðu og aðstoð til unglinga með geðræn vandamál. 

Ástæðan fyrir þessari hugsun var sú að ég tók vakt á ungligageðdeildinni í Esbjerg.  Það er tiltölulega ný deild, 5 ára gömul, og útbúnaðurinn þar er til fyrirmyndar.  Hver hefur sitt herbergi með baðherbergi, þarna eru bæði sjúkraþjálfi og iðjuþjálfi með aðstöðu.  Á göngunum er meðal annars æfingahjól, borðtennisborð, rafmagnspíanó, og fótboltaspil og bækur.  Þess utan eru 2 minni setustofur með sjónvarpi, ef unglingurinn vill vera út af fyrir sig og ekki sitja á "torginu" (almenningurinn)  með hinum.  Ef svo illa vill til að það kemur inn unglingur sem þarf á einangrun að halda, vegna sinna veikinda, er lokað svæði til þess með herbergi með baði og lítilli setustofu fyrir framan.  Litirnir eru ekki þessi dæmigerðu sjúkrahússlitir og öll deildin er mjög heimilisleg.  Það er kokkur sem eldar fyrir þau alla daga vikunnar og á matseðlinum í gær voru nautalundir með öllu tilheyrandi í hádeginu og lasagna um kvöldið og kvöldkaffið voru pönnukökur með ís. 

Allir hafa fast vikuplan sem unnið er í sameiningu af unglingnum, lækni hans, hjúkrunarfræðingi, þroskaþjálfa, iðjuþjálfa og sjúkraþjálfa.  Þeir ganga í skóla að degi til 5 daga vikunnar frá kl. 10 til 14, en þá tekur við deildarprógram eins og gönguferðir, iðjuþjálfun, sjúkraþjálfun og svo föst verk sem skift er á milli unglinganna, t.d. vökva blómin á deildinni, þurrka af borðum, leggja á borð og aðstoða við framreiðslu matarins.  Þau mega þó ekki standa ein í eldhúsinu vegna heilbrigðisreglugerða.  Þó er eldhúshópur sem bakar og eldar stöku sinnum.

Hver unglingur hefur sinn tengil á vakt sem sér um að hafa ofan af fyrir honum eða sinna honum, allt eftir hans þörfum.  Hér er unnið eftir því sem Danir kalla "Miljöterapi" sem byggist upp á því að styðja og styrkja færni unglingsins og það svínvirkar, ásamt því að þau fá lyf sem þau þurfa á að halda.

Ég var mjög ánægð með upplifunina þarna og hversu allt var skipulagt og hvað unglingunum leið vel á deildinni. 

Þess vegna var mér hugsað til Íslands og þeirra aðstæðna sem BUGLIÐ býr við, eilífan sparnað og niðurskurð og maður þarf nánast að vera töframaður til að geta galdrað fram viðunandi aðbúnað.  Ég dáist að þessum þrautseigu einstaklingum og fagfólki sem leggur metnað sinn í það að hugsa um þá sem minna mega sín í samfélaginu og gera það þrátt fyrir þessar aðstæður.

Það er nú líka þessi pólitíska stærðfræði sem ég hef aldrei skilið, held að það hljóti að vera einhver önnur stærðfræði en ég hef lært í mínu námi.  Að það að loka deildum og fækka rúmum á sjúkrahúsum spari?  Fólk hættir ekki að veikjast af því deildir á sjúkrahúsum eru lokaðar eða færri rúm.  Það leggst inn á aðrar deildir, orsaka álag og yfirvinnu á þeirri deild, eykur sjúkradaga starfsfólks (vegna álags) og hvar er sparnaðurinn í því.  Þetta er svona bókhalds-trikk, að það er sparað í einum dálki og ofeytt i öðrum og þá jafnast það út, eða hvað (hef aldrei verið sleip í bókhaldi)?

En þessi sparnaðarvitleysa er bæði til hér í Danmörku og á Íslandi og á hvorugum staðnum skil ég rökfærslurnar fyrir þessum sparnaði.  Sérstaklega ekki í heilbrigðisgeiranum þar sem þar vinnur fólk sem sér um annað fólk og meiri ábyrgð er varla hægt að hugsa sér.  Umönnun er ekki einhver hugsjón sem gerir það að verkum að fólk þarf ekki að þiggja laun fyrir hana.  Það ætti einmitt að hækka launin í umönnunarstéttum til að launþegar lognist ekki út af fyrir aldur fram, útbrenndir með alvarleg streitueinkenni.  Ég get orðið svo reið þegar ég sé hversu lítið metið starf með einstaklinga er.  Hversu mikils virði er manneskjan, ríkisborgarinn, fyrir ríkið?  Það hafa verið hugmyndir hér um að bjóða heilbrigðisráðherranum að vinna í viku og þiggja laun eftir því á elliheimili (umönnun án fagmenntunar).  Verður gaman að sjá hvort nokkuð verði af því.  Oftast er fullt af hugmyndum og ekkert úr athöfnum.

Jæja, þá er ég búin að blása aðeins og farin að róast.  Ætla að upplifa danskt jólahlaðborð með tilheyrandi í kvöld, í fyrsta skipti í þessi ár sem ég hef búið hérna, hlakka mikið til.

KNÚZ þar til næsta færsla kemur.